توضیحات
بیماری تب سه روز گاوان (Three-day sickness) یا (Bovine Ephemeral Fever)
یک بیماری غیرمسری که بیشتر در گاوان وکمتر در گاومیش بروز می نماید که بوسیله بندپایان (Arthropod-borne) بخصوص از طریق نیش پشه های کولیکویدس (Culicoides) منتقل می شود.
انتقال پشه های ناقل در جهت باد می تواند انتقال ویروس را در بین منطقه های همه گیری بیماری تسهیل نماید.پشه ها برای انتقال عامل این بیماری بعنوان ناقل بیولوژیک عمل می کنند، بدین معنا که این ویروس در بدن پشه تکثیر و قدرت عفونت زایی آن بشدت افزایش میابد. ولی وسایل و آبشخور آلوده به ویروس، نمی تواند بعنوان ناقل مکانیکی عمل نماید و حتما ویروس بایستی در بدن پشه تکثیر بیاید.
از نظر طبقه بندی این ویروس جز جنس Ephemerovirus و خانوادهRhabdoviridae می باشد.این بیماری در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل خاورمیانه، آسیا و آفریقا شایع می باشد.
نشانه های بیماری:
بروز تب ناگهانی و بالای41درجه سانتی گراد، کاهش اشتها، خستگی و بی حالی، ترشحات سروزی و موکوزی از دهان و بینی، لنگش، تنگی نفس و عدم تحرکدستگاه گوارشاز علائم بیماریمحسوبمی شود. ضایعات اقتصادی ابتلابه این بیماریبطور عمدهشامل کاهش ناگهانی و شدید شیر، عدم باروری و سقط در گاوو از بین رفتن توده عضلانی گوسالهپرواریاست.درصد مبتلایان معمولا بالا (30الی100درصد) ولی درصد تلفات کم و حدود1%می باشد.
کنترل بیماری:
واکسیناسیون بعنوان یک روش موثر و پیشگیری کننده در بروز و کنترل بیماریو همچنینکاهش علائم بیماری نقش دارد؛ولی با توجه به نقش بیولوژیک پشه هادر اپیدمیولوژی و انتقالعامل بیماری، کنترل جمعیت پشه هادر کنارواکسیناسیوناکیدا ً توصیه می گردد.
خصوصیات واکسنBEFVAC-IN :
نکته مهم در انتخاب نوع واکسندارا بودنسویه های در گردش در منطقه می باشد که بعنوان یک فاکتور تعیین کننده در انتخاب نوع واکسن می باشد. در این راستا واکسن تولیدی شرکت وتال شامل سویه های در حال گردش ایران، ترکیه و کشورهای همجوار (قابل تعمیم به خاورمیانه) می باشد (سویههایTR2012/11CP-BEFVوTR2008/62CP-BEFV).(براساس مطالعات اپیدمیولوژی و مولکولیسازمان دامپزشکی کشور، موسسهتحقیقات واکسن و سرم سازیرازی ومطالعاتدانشگاهی قابل استناد می باشد.)
استفاده از ماده غیرفعال کننده شیمیایی Binary Ethylenimine (BEI) بمنظور اطمینان از غیرفعال سازی موثر ویروس در فرآیند تولید واکسنBEFVAC-INمی باشد.
انتخاب بهترین نوع یاور ایمنی با پایه روغنی (ISA-206 Adjuvant) در ترکیب این واکسن، حداکثر پاسخ ایمنی مطلوب با ماندگاری بالا را سبب گردیده است.
استفاده از این واکسن باعث کاهش تولید شیر نمی گردد و حداقل عوارض جانبی ممکنه را به همراه خواهد داشت.
استفاده از واکسن کشته (در شرایط بروز اپیدمی بیماری) بهترین گزینه را بمنظور پیشگیری و کنترل بیماری در ایران برای دامداران فراهم مینماید
میزاندز و نحوه مصرف
میزان دز در هر نوبت از واکسیناسیون،2میلی لیترمیباشد که میبایست بصورت زیرجلدی یا داخل عضلانی با رعایت عملیات واکسیناسیون مطلوب (Good Vaccination Practice: GVP) و با حداقل استرس به دام تزریق شود.
واکسیناسیون اولیه (Primary Vaccination): برای گوساله های متولد از مادران واکسینه در سن6 ماهگی و برای گوساله های متولد از مادران غیرواکسینه در سن3ماهگی میباشد.
واکسیناسیون یادآور (Booster): 14 روز پس از واکسیناسیون اولیه.
تکرار واکسیناسیون (Re-vaccination): حداقل یکماه قبل از شروع فصل فعالیت بندپایان (ناقلین-حشرات)، بطور سالیانه
واکسیناسیون دامهای آبستن در صورت مدیریت تب ناشی از واکسن، بلامانع تلقی میگردد.
نظر به اینکه ایمنیت محافظت کننده،14روز پس از تزریق واکسن یادآور یا تزریق دوم آغاز خواهد شد، لذا توصیه می گردد برنامه واکسیناسیون اولیه حداقل2ماه و واکسیناسیون سالیانه حداقل یک ماه قبل از شروع فعالیت پشه ها در منطقه باشد.
توصیه می گردد بمنظور همسان سازی تیتر ایمنی گله (تمامی گاوان) بر علیه بیماری، واکسیناسیون گله بطور سالیانه و بدون در نظر گرفتن سابقه بیماری دام انجام پذیرد.
متولد شده از مادر ایمن متولد شده از مادر غیرایمن واکسن یادآورتجدید واکسیناسیون زمان واکسیناسیون 6 ماهگی 3 ماهگی 14 روز پس از واکسن اولیه حداقل یک ماه قبل از فصل فعالیت پشه ها (سالیانه)
احتیاطات
واکسیناسیون تنها میبایست در دامهای سالم انجام شود.
سرنگ اتوماتیک تزریق رابه منظور ضدعفونی،قبل از مصرف بخوبی بجوشانید و از سرسوزن های یکبار مصرف استفاده نماید.
واکسیناتوربایستی شرایط آسپتیک را به هنگام انجام عملیات واکسیناسیون رعایت نماید.
عوارض جانبی
امکان بروز تورم موضعی در ناحیه تلقیح وجود دارد که بعد از مدت کوتاهی از بین می رود.
بدلیل استفاده از آجوانت با پایه روغنی مناسب،بندرت امکان بروز شوک آنافیلاکتیک یاازدیاد حساسیت میرود که درصورت بروزبه ترتیب می بایست از ترکیب اتآدرنرژیکیا آنتی هیستامین استفاده شود.
زمانپرهیزاز مصرف ندارد.
شرایط نگهداری واکسن در دمای 2تا 8 درجه سانتیگراد بدور از نور مستقیم خورشید و شرایط انجماد،نگهداری و حمل شود.
بسته بندی و عمر قفسهای واکسن در ویالهای 10، 50، 100و 250 میلی لیتری عرضه شده و در شرایط مطلوب نگهداری تا 2سال از زمان تولید، اعتبار مصرف دارد.
معدوم سازی ویال ها
ویالهای باز شده ویا ویالهاییکه بطور کامل مصرف نشده اند، بایستی پس از مصرف در دمای121درجه سانتیگراد به مدت30دقیقه اتوکلاو شده ویا در مواد ضدعفونی کننده مناسب غوطه ور نمائید ویا اینکه در زباله سوز معدوم شوند.
