توضیحات
لیورتونیک (مقوی و محافظ کبد)
محلول خوراکی
اجزاء فراورده :
این دارو از عصاره گیاه کاسنی ( Chicorium intybus) تهیه شده است. مواد موثره اصلی گیاه شامل اینولین، لووین و شیکوریدین می باشد.
خواص درمانی و موارد مصرف :
- مقوی و محافظ کبد (Liver tonic and Hepatoprotective)
- مؤثر در بازسازی سلولهای آسیب دیده کبد
- کاهش دهنده میزان اسید اوریک و کراتینین خون
- کمک در درمان آسیت و آب آوردگی محوطه شکمی از طریق تاثیر مفید بر عملکرد کلیه
- کمک در درمان سندرم کبد چرب
- درمان مسمومیتهای ناشی از اثر مصرف داروها و مواد توکسیک مانند سموم قارچی( مایکوتوکسین ها )
اهمیت کبد و تنظیم کارکرد آن در طیور :
کبد بعنوان بزرگترین اندام داخلی بدن، عمل تصفیه خون و تولید و تبدیل بسیاری از مواد و آنزیم ها را به عهده دارد. در اغلب بیماری ها و اختلالات تغذیه ای و میکربی، کبد دچار آزردگی و کاهش فعالیت می شود و بدنبال آن سیستم عمومی بدن ضعیف شده و حیات موجود زنده مورد تهدید جدی قرار می گیرد. از اینرو تقویت و حفظ فعالیتهای کبدی نقش بسزایی در حفظ حیات بدن دارد. عوامل و داروهایی که بتوانند بر فعالیت این عضو حیاتی بدن اثر بگذارند از اهمیت زیادی برخوردارند. عموماً مواد یا داروهایی که برای محافظت و درمان اختلالات کبدی استفاده می شوند تحت عنوان محافظت کننده های کبدی (Liver protectants) و یا مقوی کبد (livertonic ) نامیده می شوند. در منابع فارماکولوژیک مهمترین این مواد شامل کولین، متیونین، بتایین، لسیتین، سلنیوم، ویتامین های E ، B12، K، B کمپلکس، اسید گلوکورونیک و … می باشند. گیاهان دارویی نیز همواره بعنوان تقویت کننده های فعالیت کبدی مطرح بوده اند و در سالهای اخیر داروهای زیادی از آنها ساخته شده است. گیاهانی همچون کاسنی ، خارمریم، کنگر فرنگی و زردچوبه از اهمیت بیشتری در این خصوص برخوردارند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :
بررسی های مختلف نشان داده است که عصاره کاسنی در بازسازی سلولهای آسیب دیده کبد liver regeneration نقش دارد. این دارو سطح سرمی آنزیمهایی را که در نتیجه ایجاد آسیب کبدی توسط پاراستامول و یا CCL4 بوجود آمده است را کاهش می دهد. کاسنی باعث کاهش گلیکوژن و بهبود سلول های نکروزی کبد می شود. اسکولتین یک ترکیب فنلی است که در کاسنی یافت می شود و خواص محافظتی آن علیه صدمات کبدی ایجاد شده با CCL4 و پاراستامول مورد مطالعه قرار گرفته است.در این مطالعات مشخص گردید که مصرف پاراستامول و CCL4 هردو سبب افزایش فعالیت سرمی ALT، AST و ALP شده در حالیکه مصرف اسکولتین مانع از افزایش سرمی این آنزیم ها می گردد.
عصاره کاسنی سطح کراتینین خون را در حد زیادی کاهش می دهد که نشان دهند تاثیر مفید آن بر عملکرد کلیه و در نهایت کمک در درمان آسیت و آب آوردگی محوطه شکمی می باشد. همچنین تاثیر آن در کاهش اسید اوریک خون قابل توجه است. عصاره کاسنی مانع از فعالیت گزانتین اکسیداز می شود. این آنزیم مسئول سنتز اسید اوریک از منشا بازهای پورینی است. به این ترتیب کاسنی می تواند در درمان نقرس مفید باشد. اینولین و الیگو فروکتوز سبب کاهش اورمی در موشهای سالم نفروکتومی شده می گردد. جیره غذایی حاوی اینولین سبب افزایش ترشح اوره در مدفوع و کاهش ترشح آن در ادرار می شود.
آزمایشات بالینی:
بر اساس آزمایشات بالینی که در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران بر روی این دارو انجام گرفت دراین آزمایش اثرات درمانی داروی لیورتونیک در جوجه های گوشتی بر هپاتوتوکسیسیتی حاد در جوجه ها انجام شد که در آن جوجه ها با تزریق داخل صفاقی پاراستامول ( استامینوفن ) مبتلا به مسمومیت فوق حاد کبدی شدند. برای این منظور جوجه های گوشتی ۲۱ روزه به طور تصادفی به سه گروه به صورت زیر تقسیم شدند:
گروه ۱(گروه کنترل): از یک روزگی تا آخر دوره جیره وآب معمولی دریافت کردند.
گروه ۲(گروه پاراستامول): از شروع تا آخردوره جیره و آب معمولی دریافت کردند و در ۲۴ روزگی یک تزریق داخل صفاقی پاراستامول (۵/۰ گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن) داشتند.
گروه ۳ (گروه کاسنی): تا ۲۱ روزگی جیره و آب معمولی دریافت کردند وسپس داروی لیورتونیک به میزان ۱%آب مصرفی آنها تا آخر دوره (۳۴ روزگی )اضافه شد و در ۲۴ روزگی یک تزریق داخل صفاقی پاراستامول (۵/۰ گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن) داشتند.
بررسی ها نشان داد از ۲۱ قطعه جوجه هایی که فقط تزریق پاراستامول داشتند تا روز بیست و هفتم چهار قطعه مرگ ومیر (%۲۰) اتفاق افتاد. در حالی که در گروه کنترل و کاسنی مرگ و میر وجود نداشت.
با توجه به اینکه در آسیب های شدید کبدی آنزیم AST در ۲۴ ساعت اول به حداکثر میزان فعالیت خود می رسد و بعد از حدود ۵ روز به میزان پایه بر می گردد، روند افزایش و کاهش فعالیت این آنزیم در گروه پاراستامول در طول دوره، ایجاد مسمومیت حاد کبدی را قویا تایید می کند و همچنین کاهش معنی دار میزان فعالیت سرمی این آنزیم در گروه کاسنی در مقایسه با کنترل مؤید تاثیر بسیار خوب عصاره این گیاه در جلوگیری از التهاب بافت کبد است. همچنین نتایج نشان داد که فعالیت سرمی آنزیم هایGGT ، CPKو غلظت اسید اوریک درگروه مسموم شده با پاراستامول که تحت درمان قرار نگرفته بودند، بیش از گروه شاهد وکاسنی بود. از آنجایی که افزایش سطح سرمی آنزیمهای مورد اشاره نشان دهنده آسیب های سلولهای کبدی است کاهش سطح این آنزیمها در گروه دریافت کننده داروی لیورتونیک نشان دهنده اثرات بسیار بارز این دارو دردرمان آسیب های کبدی بوده است.
این نتایج ایجاد مسمومیت کبدی حاد در جوجه های گوشتی توسط پاراستامول و توانایی ترمیم کبدی توسط کاسنی را تایید می کند.
جدول شماره ۱: پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون جوجه های گوشتی درگروههای مختلف ۳۴ روزگی.
میزان مصرف :
– یک در هزار(یک لیتر در هزار لیتر آب آشامیدنی ) به مدت ۳ تا ۵ روز مصرف شود.
زمان پرهیز از مصرف غذایی:
این دارو بدلیل اینکه از مواد طبیعی ساخته شده است زمان پرهیز از مصرف مواد غذایی برای آن در نظر گرفته نشده است .
شرایط نگهداری :
دور از نور و در دمای زیر ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری نمایید. بلافاصله بعد از مصرف در ظرف را محکم ببندید.
.بسته بندی :
بطری های پلی اتیلنی نیم و یک لیتری
شماره پروانه تولید از سازمان دامپزشکی کشور : ۸۹-۱۴۶-S این دارو صرفاً جهت مصارف دامپزشکی می باشد.